تاثیر شوری بر عملکرد کمی و کیفی بابونه شیرازی (matricaria recutita l.)

چکیده: شوری آب و خاک از مشکلات در حال افزایش جهان است که سطح وسیعی از کشور ما را نیز در بر می گیرد. ارزیابی تحمل به شوری گیاهان دارویی به منظور کشت در مناطق شور از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در مناطق خشک و نیمه خشک، جائی که تولید محصولات زراعی با محدودیت عمده آب مواجه است، استفاده از منابع مختلف آبی، از جمله آب شور راهی برای استفاده از این زمین ها می باشد. بابونه به عنوان یک گیاه داروئی یکساله که به دامنه وسیعی از اقلیم خاک سازگار می باشد ممکن است به عنوان محصول اقتصادی، جانشین محصولاتی شود که تا به حال با آب شیرین آبیاری می شده اند. به منظور تعیین آستانه مقاومت به شوری و اثر آن بر خصوصیات کمی و کیفی بابونه شیرازی، آزمایشی گلخانه ای در دو مرحله ی گیاهچه ای و گلدهی در طی سالهای 88-87 در قالب طرح کاملاً تصادفی با 5 تیمار شوری (غیرشور، 5/3، 5/6، 5/9 و 5/12 دسی زیمنس بر متر) در 3 تکرار در گلخانه ی پژوهشی گروه علوم زیست دانشگاه شاهد تهران انجام گرفت. صفات مورد اندازه گیری شامل صفات مورفولوژیکی (طول اندام زیرزمینی و اندام هوایی، وزن تر و خشک اندام زیرزمینی و وزن تر و خشک اندام هوایی) و صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی (پرولین اندام زیرزمینی و هوایی، پروتئین محلول، فعالیت آنزیم های سوپراکسیددسموتاز و پراکسیداز و محتوی برخی عناصر)، و همچنین میزان اسانس و درصد کامازولن در دو مرحله ی گیاهچه ای و گلدهی بودند. با افزایش شوری پارامترهای رشدی گیاه هم در مرحله گیاهچه ای و هم در مرحله گلدهی در بابونه ی شیرازی کاهش پیدا کرد. سطوح مختلف شوری باعث به هم خوردن تعادل عناصر مورد نیاز گیاه گردید. عناصر سدیم و کلر به طور معنی داری افزایش یافته و سدیم مانع از جذب پتاسیم شد بنابراین با روند شوری میزان پتاسیم کاهش پیدا نمود. در بین برخی از عناصر حالت آنتاگونیسمی مشاهده گردید به صورتی که بعضی از عناصر از جذب برخی دیگر ممانعت کردند. شوری موجب کاهش میزان اسانس و افزایش درصد کامازولن گردید، اما در کل با افزایش سطوح مختلف شوری عملکرد کمی و کیفی بابونه به طور معنی داری کاهش پیدا نمود.